Beschrijving en gebruik van het model QUEST III R&D [ DC2024_WP_05 - 06/02/2024]

  PDF & Download

• Publication (fr - 631 Kb)
• Publicatie (nl - 627 Kb)

  Auteurs

Bernadette Biatour (A), Michel Dumont (A), Chantal Kegels (A), Beni Kouevi-Gath (A), Dirk Verwerft (A)
 
A : Auteur, C : Contribuant

  Publicatietype

Working Papers

De Working Paper presenteert een studie of analyse die het FPB op eigen initiatief uitvoert.

Inleiding

Dit document bespreekt de belangrijkste kenmerken van het QUEST III R&D-model, dat gebruikt wordt om de effecten op lange termijn (in 2040 en 2050) van een aantal structurele en (para-)fiscale hervormingen te simuleren in het kader van de doorrekening van de verkiezingsprogramma’s in 2024. De werking van het model wordt geïllustreerd aan de hand van vijf typevoorbeelden van maatregelen die in de verkiezingsprogramma’s aan bod zouden kunnen komen. Het basismodel zelf werd ontwikkeld binnen het directoraat-generaal Economische en financiële zaken (DG ECFIN) van de Europese Commissie met het oog op de simulatie en analyse van structurele beleidsmaatregelen en ‑voorstellen. Het Federaal Planbureau gebruikt een eigen versie van dit model dat nauwkeurig wordt gekalibreerd[1] op de meest recente toestand van de Belgische economie. Ook de vertaling van concrete beleidsmaatregelen in schokken op modelvariabelen gebeurt door het Federaal Planbureau.

Het QUEST III R&D model onderscheidt vier geaggregeerde (para-)fiscale variabelen[2], namelijk: consumptiebelastingen, belastingen op inkomsten uit kapitaal en belastingen op inkomsten uit arbeid, waarbij de laatste verder opgesplitst worden naargelang zij ten laste zijn van de werknemers of de werkgevers. Het herleiden van concrete (para-)fiscale voorstellen naar deze vier categorieën gebeurt volgens het classificatieschema ontwikkeld door DG TAXUD en wordt beschreven in het document “Taxation Trends in the European Union”[3].

De term ‘structurele hervormingen’ is een vlag die vele ladingen dekt. De Europese Commissie, die structurele hervormingen beschouwt als een van de drie pijlers onder haar economisch beleid, geeft de volgende definitie: “Structurele hervormingen verwijderen obstakels voor de fundamentele aandrijfkrachten van de economische groei via de liberalisering van arbeids-, product- en dienstenmarkten, waardoor jobcreatie en investeringen aangemoedigd worden en de productiviteit verhoogd wordt. Zij worden ontworpen om de concurrentiekracht, het groeipotentieel en het aanpassingsvermogen van de economie te stimuleren[4].” Binnen het kader van de doorrekening van de verkiezingsprogramma’s beperken we ons tot de hervormingen die passen binnen de bovenstaande definitie en waarvan de effecten al door de Commissie of in sommige lidstaten werden gesimuleerd met het QUEST III R&D-model[5]. Het gebruik van het model wordt dus beperkt tot die toepassingen waarvoor het expliciet werd ontworpen.

Zo kunnen uiteindelijk zes domeinen worden onderscheiden waarvoor het model in deze context kan worden gebruikt. Het gaat om bepaalde (para-)fiscale hervormingen, marktwerking, onderzoek en ontwikkeling (O&O), administratieve lasten, publieke investeringen en hervormingen die de samenstelling van de beroepsbevolking naar opleidingsniveau beïnvloeden. Voor de eerste vijf zal in deze paper een gestileerde hervorming worden gesimuleerd om een idee te geven van de grootteordes van de resultaten[6].

De paper is als volgt opgebouwd. Sectie 2 geeft een korte beschrijving van het QUEST III R&D-model[7]. De volgende secties geven voor de vijf bovenvermelde beleidsdomeinen een beschrijving van het domein en een evaluatie van een typevoorbeeld van een hervorming. Sectie 3 bespreekt daarbij de (para-)fiscale hervormingen, sectie 4 de marktwerking, sectie 5 onderzoek en ontwikkeling, sectie 6 administratieve lasten en sectie 7 publieke investeringen.

 

[1]     Kalibreren is het meten of schatten van modelparameters op basis van empirische gegevens. Enkel het Belgische luik van het model wordt gekalibreerd door het Federaal Planbureau.

[2]     Met uitzondering van de fiscale maatregelen met betrekking tot O&O, die een meer gedetailleerde specificatie hebben in het model.

[3]     Zie https://taxation-customs.ec.europa.eu/taxation-1/economic-analysis-taxation/taxation-trends-european-union/taxation-trends-report-previous-edition_en.

[4]     Zie https://ec.europa.eu/info/business-economy-euro/growth-and-investment/structural-reforms/structural-reforms-economic-growth_en, vertaling naar het Nederlands: FPB.

[5]     Zie Europese Commissie (2016) voor een overzicht van toepassingen in andere lidstaten.

[6]     Wat betreft het zesde type: het is in principe mogelijk om wijzigingen in de samenstelling van de beroepsbevolking naar opleidingsniveau te simuleren, maar in de praktijk is het moeilijk een robuust empirisch verband te vinden met concrete beleidsmaatregelen.

[7]     Voor een uitgebreidere, kwantitatieve uitwerking, zie bv. D’Auria et al. (2009).