Beschrijving en gebruik van het model PROMES [ DC2024_WP_01 - 06/02/2024]

  PDF & Download

• Publication (fr - 973 Kb)
• Publicatie (nl - 918 Kb)

  Auteurs

Joanna Geerts (A), Karen Geurts (A)
 
A : Auteur, C : Contribuant

  Publicatietype

Working Papers

De Working Paper presenteert een studie of analyse die het FPB op eigen initiatief uitvoert.

Inleiding

In het kader van de doorrekening van de verkiezingsprogramma’s zal het projectiemodel PROMES (PROjecting MEdical Spending) worden ingezet om de budgettaire impuls te berekenen van beleidsmaatregelen binnen het domein van de publieke gezondheidszorguitgaven.

Het PROMES-model is ontwikkeld door het Federaal Planbureau (FPB) in opdracht van en in samenwerking met het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV). Het produceert projecties van de publieke uitgaven voor geneeskundige verzorging op de middellange termijn. Het model wordt jaarlijks geüpdatet en levert input voor de economische vooruitzichten van het FPB. De projectieresultaten worden ook gebruikt als ondersteuning van de technische ramingen die het RIZIV maakt en opgenomen in publicaties van andere instellingen zoals het KCE-rapport ‘Assessing the sustainability of the Belgian health system using projections’ (Lefèvre & Gerkens, 2021).

PROMES is een microsimulatiemodel dat gebaseerd is op gedragsmodellen. Het model maakt gebruik van de data van de Permanente Steekproef (EPS), een administratieve databank met longitudinale gegevens over het gezondheidsgebruik en de -uitgaven van meer dan 300 000 leden van de ziekenfondsen. Per groep van zorgverstrekkingen (zoals raadplegingen, thuisverpleging, geneesmiddelen, enz.) wordt de kans geschat dat een steekproefindividu zorg gebruikt, hoeveel zorg, en de daaraan verbonden uitgaven van de ziekte- en invaliditeitsverzekering. De schattingen houden rekening met individuele kenmerken van de persoon zoals leeftijd, geslacht, gezondheidstoestand, sociale situatie en verzekeringsstatuut, met eerder zorggebruik en met een aantal omgevingsfactoren zoals de bevolkings- en artsendichtheid.

De projectieresultaten voor de steekproef worden vervolgens gealigneerd met andere projecties op middellange termijn zodat ze de toekomstige veranderingen weerspiegelen in factoren die een belangrijke invloed hebben op het zorggebruik: de omvang en de leeftijdsstructuur van de bevolking, de prevalentie van chronische aandoeningen en de socio-economische context. In de projectie van de uitgaven, ten slotte, wordt rekening gehouden met een specifieke prijsevolutie per zorgtype die de historische trend weerspiegelt in de evolutie van de prijzen boven op de inflatie.

Het PROMES-model laat toe om de effecten te simuleren van beleidsmaatregelen gericht op het geheel van de gezondheidszorguitgaven. Daarnaast kunnen ook de effecten gesimuleerd worden van maatregelen gericht op specifieke uitgavengroepen of op specifieke groepen verzekerden, bijvoorbeeld naar leeftijd, gezondheidstoestand of verzekeringsstatuut.

In deel twee van dit document schetsen we de algemene kenmerken, de structuur en de simulatiemogelijkheden en -beperkingen van het model. In deel drie komen de resultaten van het basisscenario aan bod. Deel vier ten slotte illustreert de werking van het model aan de hand van enkele alternatieve scenario’s. Voor een meer gedetailleerde beschrijving van PROMES en andere voorbeelden van simulaties met het model, zie Geerts, Van den Bosch en Willemé (2018).