Twintig jaar langetermijnenergievooruitzichten - Een retrospectieve analyse [ FOR_ENERGY2020_12251 - 10/12/2020]

20 jaar vooruitzichten in 2020

Het Federaal Planbureau maakt sinds 20 jaar langetermijnenergievooruitzichten voor België, met een frequentie van één studie om de drie jaar. De eerste editie werd gepubliceerd in januari 2001 en de zesde en meest recente editie in oktober 2017. In het najaar van 2020 hadden er nieuwe energievooruitzichten moeten verschijnen, maar dat zal niet het geval zijn. Een van de redenen is het ontbreken van een recente Europese oefening waarop de energievooruitzichten van 2020 kunnen bouwen. Om in overeenstemming te zijn met de Europese context, zijn de Belgische vooruitzichten immers grotendeels gebaseerd op de projecties van de Europese Commissie, waarvan de laatste publicatie dateert van 2016. In plaats van nieuwe Belgische vooruitzichten werd ervoor gekozen om een project dat ons al lang interesseerde concreet gestalte te geven: een retrospectieve analyse van de voorgaande vooruitzichten ondernemen en publiceren.

Alvorens de resultaten van die analyse te schetsen, dient te worden herhaald dat de energievooruitzichten geen uitspraken zijn over wat zal gebeuren, maar wel over wat zich zou kunnen voordoen als rekening wordt gehouden met de onderliggende hypothesen en het methodologisch kader van de projectie-oefening.

De retrospectieve analyse van de vooruitzichten streeft in hoofdzaak vier doelstellingen na: (1) de projecties vergelijken met de statistieken, (2) de oorsprong van verschillen begrijpen, (3) gebruikers informeren over de statistische en methodologische mysteries en (4) lessen trekken en er goede praktijken voor toekomstige oefeningen uit distilleren.

De focus van de analyse ligt op de eerste drie edities die in 2001, 2004 en 2007 gepubliceerd zijn. Gezien de gebruikte tijdsspanne in de vooruitzichten (namelijk projecties over vijf jaar), zijn er slechts drie van de zes gepubliceerde versies waarin meer dan twee jaren vergeleken kunnen worden met de statistische gegevens (2005, 2010 en 2015). Ze is gericht op twee scenario’s in elke publicatie: het referentiescenario en een alternatief scenario, dat gekozen is vanwege de relevantie ervan in het licht van latere daadwerkelijk aangenomen beleidsmaatregelen.

In de retrospectieve analyse worden een groot aantal energie-indicatoren – van de meest algemene tot de meest gedetailleerde – doorgelicht. De oorzaken van de discrepanties zijn meervoudig en het is complex, om niet te zeggen onmogelijk, om de precieze bijdrage van elke oorzaak vast te stellen. Die precisiegraad is echter niet essentieel om kernconclusies te onderscheiden, de belangrijkste oorzaken van de verschillen tussen vooruitzichten en statistieken te achterhalen en nuttige lessen te trekken voor de opmaak en de interpretatie van toekomstige vooruitzichten.