Nieuws
Perscommuniqués
Colloquium
Laatste 5 gegevensbanken
De instelling
Het Federaal Planbureau (FPB) is een onafhankelijke instelling van openbaar nut. Het maakt studies en vooruitzichten over economische, sociale en milieubeleidskwesties. Ook wordt de integratie van die beleidskwesties in een context van duurzame ontwikkeling bestudeerd.
Igor Lebrun behaalde in 1990 een masterdiploma in de econometrie aan de Université libre de Bruxelles (ULB) en werkte daarna gedurende twee jaar als vorser en assistent bij het département d’Economie appliquée van de ULB. Na een korte passage bij het Planbureau, werkte hij mee aan het Programma van de Verenigde Naties inzake Ontwikkeling. Wanneer hij eind 1995 terug is in België, gaat hij opnieuw werken bij het Federaal Planbureau, eerst als expert in de equipe die zich bezighoudt met het middellangetermijnmodel HERMES en vervolgens als attaché in de equipe die verantwoordelijk is voor de Economische Begroting. In 2001 wordt hij benoemd als adviseur bij het Plan binnen de Algemene Directie waar hij vooral de werkzaamheden opvolgt die te maken hebben met de macro-economische modellering en de methodes voor het maken van vooruitzichten en projecties. Sinds 2016 coördineert hij, binnen de Algemene Directie, de werkzaamheden voor het project ‘doorrekening van de verkiezingsprogramma’s’. Sinds 2014 vertegenwoordigt hij het FPB in de Europese en OESO-netwerken die de ‘Independent Fiscal Institutions' verenigen. Tussen november 2011 en maart 2016 was hij voorzitter van de werkgroep van het Comité voor de economische politiek van de EU die gelast is met het uitwerken van een methode voor het ramen van de output gap. In augustus 2018 volgt hij Michel Englert op als verantwoordelijke van de Algemene Directie.
Dit document maakt deel uit van de voorbereidende werkzaamheden voor de doorrekening van de prioriteiten van de politieke partijen bij de verkiezing voor de Kamer van volksvertegenwoordigers in juni 2024 (DC2024).
De startnota is een van de documenten die de handleiding vormen voor de doorrekening 2024, opgesteld voor de politieke partijen, de media en het grote publiek. Deze nota definieert de perimeter van de doorrekening, lijst de instructies op voor politieke partijen om maatregelen in te dienen bij het Federaal Planbureau en preciseert de praktische modaliteiten die uit de wet voortvloeien. Ten slotte worden de instrumenten beschreven die zullen worden gebruikt om de resultaten van de doorrekening te genereren en de vorm waarin die laatste zullen worden gepresenteerd.
De wet van 28 februari 2014 tot wijziging van de wet van 21 december 1994 met betrekking tot de oprichting van het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR) bepaalt dat de korte- en middellangetermijnvooruitzichten die het Federaal Planbureau (FPB) opstelt voor rekening van het INR elke drie jaar moeten worden geëvalueerd. Die wettelijke verplichting ligt aan de oorsprong van de evaluaties die werden uitgevoerd in 2017 en 2020. In dit document worden de belangrijkste statistieken geactualiseerd die de eigenschappen van de voorspellingsfouten samenvatten.
De wet van 28 februari 2014 tot wijziging van de wet van 21 december 1994 met betrekking tot de oprichting van het Instituut voor de Nationale Rekeningen bepaalt dat de korte- en middellangetermijnvooruitzichten elke drie jaar moeten worden geëvalueerd. Die wettelijke verplichting ligt aan de oorsprong van de evaluaties die werden voorgesteld in Working Papers 12-17 en 13-17. In dit document worden de belangrijkste statistieken geactualiseerd die de eigenschappen van de voorspellingsfouten samenvatten
De startnota voor de doorrekening van de verkiezingsprogramma's beoogt de beginselen van de wet van 22 mei 2014, gewijzigd door de wet van 30 juli 2018, in herinnering te brengen, en die in een historische context te situeren. Deze nota beschrijft eveneens het proces dat het Federaal Planbureau, in samenwerking met de contactpersonen van de politieke partijen, heeft opgestart om de wet operationeel te maken. Vervolgens worden de twee fasen van de doorrekening beschreven: de eerste fase heeft betrekking op de raming van de budgettaire impuls en de tweede fase op de impactanalyse. Tot slot worden de verdiensten en de beperkingen van de oefening besproken.
Het econometrische model HERMES van het Federaal Planbureau zal worden gebruikt om de macroeconomische impact en de invloed op het begrotingsresultaat en de overheidsschuld te berekenen van de maatregelen in de prioriteitenlijst van elke politieke partij in het kader van de ‘doorrekening van de verkiezingsprogramma’s 2019'. Dit document geeft een samenvatting van de kenmerken van het model, presenteert de structuur ervan en de belangrijkste transmissiemechanismen en beperkingen. Vervolgens wordt de werking van het model geïllustreerd aan de hand van enkele economische beleidsvarianten. In een tweede deel wordt de procedure voor het opstellen van het referentiescenario beschreven en worden de belangrijkste resultaten van de economische vooruitzichten van juni 2018 voorgesteld. Die evoluties vormen de prefiguratie van het referentiescenario op basis waarvan de macro-economische impact van de prioritaire maatregelen van de politieke partijen zal worden geëvalueerd.
Deze working paper is een update van een studie uit 2007 die de nauwkeurigheid van de middellangetermijnvooruitzichten voor de Belgische economie evalueert. De studie wordt uitgebreid met negen bijkomende edities van die vooruitzichten die periodes vóór, tijdens en na de financiële crisis bevatten.
In het kader van de wet van 28 februari 2014 betreffende het Instituut voor de Nationale Rekeningen heeft het Wetenschappelijk Comité voor de economische begroting kennisgenomen van deze studie en er een advies over uitgebracht.
Het Federaal Planbureau is binnen het Instituut voor de Nationale Rekeningen verantwoordelijk voor het maken van de macro-economische vooruitzichten die worden gebruikt om de overheidsbegroting op te stellen. Deze Working Paper presenteert een update van de expostevaluatie van de kwaliteit van die vooruitzichten. In vergelijking met de vorige Working Paper daarover werd de steekproef uitgebreid met zes bijkomende jaren en werd het aantal onderzochte variabelen verhoogd, in het bijzonder met reeksen tegen lopende prijzen. Bovendien wordt in deze paper ook onderzocht in welke mate de waargenomen voorspellingsfouten te wijten zijn aan fouten in de exogene hypothesen met betrekking tot de internationale omgeving.
In het kader van de publicatie van de Economische vooruitzichten voor België maakt het Federaal Planbureau sinds 2003 een raming van de potentiële groei en de output gap. Dit rapport stelt een retrospectieve analyse voor van de kenmerken van de herzieningen van de potentiële groei en de output gap op korte en lange termijn. Er wordt ook een vergelijking gemaakt met de resultaten die zijn verkregen op basis van ramingen van de Europese Commissie. Dit werk sluit aan bij de wettelijke verplichtingen van het INR op het vlak van de evaluatie van zijn vooruitzichten.
Sinds het uitbreken van de financiële crisis is de onzekerheid omtrent de ramingen van de potentiële output in de eurozone toegenomen. Bovendien is de potentiële groei in de eurozone sterk teruggevallen sinds 2009. In deze working paper buigen we ons over die twee fenomenen voor België op basis van de ramingen van het Federaal Planbureau van het potentieel bbp. Ook analyseren we de evolutie van de drie onderliggende determinanten van de potentiële groei: de bijdrage van arbeid, kapitaal en de totale factorproductiviteit.
De ‘Economische vooruitzichten 2015-2020’ kondigen een groeiherstel van de Belgische economie aan. Die groei is nog relatief bescheiden (gemiddeld 1,5 % per jaar), maar zou gepaard gaan met een vrij sterke werkgelegenheidsgroei (gemiddeld bijna 34 000 jobs per jaar). Het economisch gewicht van de gezamenlijke overheid zou afnemen, o.m. in termen van werkgelegenheid, en samen met de daling van de rentelasten bijdragen tot de aanzienlijke vermindering van het overheidstekort, dat 1,1 % van het bbp zou bedragen in 2020.
Dit rapport vormt een bijdrage tot de voorbereiding van het nieuwe Stabiliteitsprogramma en van het nieuwe Nationaal Hervormingsprogramma (NHP). Het vermeldt de voornaamste resultaten van de voorlopige versie van de “Economische vooruitzichten 2015-2020” die in mei 2015 gepubliceerd zullen worden.
Deze working paper beschrijft de nieuwe versie van MODTRIM II, het macroeconomisch kwartaalmodel van het FPB voor het maken van kortetermijnvooruitzichten. De kortetermijnvooruitzichten worden driemaal per jaar gepubliceerd onder de benaming ‘economische begroting’, omdat ze door de federale regering gebruikt worden voor de opmaak van haar begroting en voor begrotingscontroles. Deze working paper bevat geen volledige beschrijving van het model, maar richt zich vooral op de specificatie en de schattingsresultaten van de gedragsvergelijkingen.
Het uitgangspunt van dit rapport is het grote verschil tussen de raming van de output gap tegen 2015 door de Europese Commissie en die door het Federaal Planbureau. Wij verdedigen de stelling dat de ramingen inzake de potentiële groei door de Europese Commissie voor de jaren 2013-2014, in tegenstelling tot die van het Federaal Planbureau, niet beantwoorden aan de fundamentele criteria inzake stabiliteit en minimalisering van de herzieningen. Een vergelijking met de ramingen van de output gap voor Duitsland en Frankrijk ondersteunt trouwens de relevantie van de door het FPB gemaakte raming voor België
Deze Working Paper beschrijft de huidige versie van het HERMES, het macrosectoraal middellangetermijnmodel van het Federaal Planbureau. HERMES wordt gebruikt om op regelmatige basis middellangetermijnvooruitzichten voor de Belgische economie op te stellen. Naast de voornaamste macro-economische aggregaten (bbp, particuliere consumptie, buitenlandse handel, investeringen…), hebben die vooruitzichten tevens betrekking op arbeidsmarktaggregaten, gedetailleerde overheidsfinanciën, energieverbruik en broeikasgassen. Het HERMES-model wordt ook gebruik om de impact te berekenen van beleidsmaatregelen en externe schokken op de Belgische economie.
The new economic outlook for Belgium for the period 2012-2017 is based on a context of budget consolidation and weak economic growth for Europe. After a year 2012 marked by a mild recession, the euro area should gradually recover the path of growth. However, this growth would be modest and mixed according to country. The main risk factor for these growth forecasts lies in the sovereign debt crisis and the evolution of the financial sector in the euro area.
Despite this unfavourable context, the Belgium economy should avoid a recession in 2012 and register GDP growth equal to 1.4% in 2013. From 2014 onwards, Belgian economic growth should become more dynamic, without exceeding 2%. Export growth should amount to 3.7% on average on an annual basis over the period 2014-2017, which means that the loss of market share should persist (1.3 percentage points per year). Over the same period, domestic demand should have an annual growth rate of 1.6%, causing GDP to increase by 1.9% on average per year.
Belgian inflation should exceed largely 2% in 2012, owing to a new rise in energy prices, the depreciation of the euro against the dollar, and increases in indirect taxes, but should fall below 2% in 2013, notably thanks to lower oil prices. In the context of a moderate rise in international energy prices, Belgian inflation should stabilize at 1.8% on average during the period 2014-2017.
Total domestic employment should increase by 8 000 units this year and by 14 000 units next year. From 2014 onwards, total employment is expected to increase by 188 000 jobs over the period 2014-2017. The number of unemployed persons (broad administrative concept) should rise between 2012 and 2014 (+ 64 000 units). Over the following years, employment should grow more strongly, while the labour force continues to expand, partially due to the pension reform. As a result, the decrease in unemployment should remain limited to 33 000 units during the period 2015-2017. Finally, as measured by the Eurostat definition, which allows for international comparisons, the unemployment rate should amount to 7.3% in 2013, compared to 7.2% in 2011.
Driven by the federal government's consolidation measures and the federate bodies' ongoing budgetary consolidation, the general government's deficit should shrink to 2.6% of GDP this year (compared to 3.7% in 2011) and thus meet the objective of the Stability Programme. Without additional measures, the general government's deficit should again increase to 2.8% of GDP in 2013. In the medium term, the deficit should shrink slightly to attain 2.5% of GDP in 2017. To reach a balanced budget in 2015 (as planned by the Stability Programme), additional measures amounting to EUR 11 billion are thus necessary.
STU 2-12 was finalised on 1 June 2012.
Sinds 1987 stelt het Federaal Planbureau langetermijnvooruitzichten op voor de evolutie van het geheel van sociale uitgaven in een context van globale overheidsfinanciën. Die vooruitzichten berusten op verschillende scenario's. Deze publicatie heeft als doel de methodologie voor de opbouw van de socio-economische en en macro-economische scenario's toe te lichten en te illustreren aan de hand van de voornaamste resultaten van de projectie uit 2011 voor het Jaarverslag van de Studiecommissie voor de Vergrijzing. De methodologie verloopt als volgt. Allereerst verdeelt de socio-economische projectie de bevolking in vier categorieën: de schoolbevolking, de potentiële beroepsbevolking, de invalide bevolking en de overige bevolking. Vervolgens bepaalt het macro-economisch scenario de evolutie van de werkgelegenheid en de productiviteit. In de tweede fase van de socio-economische projectie, ten slotte, worden werkgelegenheid en werkloosheid nauwkeuriger opgesplitst en wordt het aantal gepensioneerden geraamd.
Binnen het Instituut voor de Nationale Rekeningen is het Federaal Planbureau onder andere verantwoordelijk voor het opstellen van de economische begroting, i.e. de macro-economische vooruitzichten die gebruikt worden om de federale begroting voor te bereiden. In deze paper worden de grootte en de eigenschappen van de voorspellingsfouten voor de belangrijkste variabelen uit de economische begroting besproken. Er dient te worden aangestipt dat dit soort evaluatie niet kan gezien worden als de ultieme kwaliteitscontrole omdat er geen rekening kan gehouden worden met wenselijke eigenschappen van de vooruitzichten zoals coherentie en volledigheid. Uit de analyse blijkt dat de voorspellingsfouten in de septembervooruitzichten - die opgesteld worden voor de begrotingsopmaak - aanzienlijk kunnen zijn, zeker in het geval van grote economische schokken. De vooruitzichten die in februari opgesteld worden blijken een stuk beter te scoren op de meeste tests, wat het nut van de begrotingscontrole aantoont. Deze paper evalueert ook voor het eerst de vooruitzichten op kwartaalbasis voor de bbp-groei en de inflatie. De eigenschappen van de voorspellingsfouten worden nadien gebruikt om betrouwbaarheidsintervallen rond het centraal scenario te berekenen. Grafisch worden die intervallen gepresenteerd als vlakken met verschillende kleuren die toelaten om de onzekerheid waarmee de vooruitzichten omgeven zijn te illustreren.
The new Economic outlook for Belgium for the period 2011-2016 is based on a context that is characterised by a stronger-than-expected recovery of the world economy, spurred on in particular by the Asian emerging economies and the US economy. Three main risks could undermine this international scenario: the budgetary position of several countries and the financial risks that this may entail; the volatility of commodity prices; and the overheating of several emerging economies.
Belgian GDP growth should amount to 2.2% in 2011 and in 2012, affirming its outperformance compared to the euro area since the start of the crisis. This growth rate should persist in the medium term. In 2011 and 2012, domestic demand growth should accelerate, backed by private consumption and business investment. Public investment should be highly dynamic in the run-up to the local elections of 2012. After an impressive increase in 2010, exports are expected to increase at a slower pace in 2011 and 2012 due to the deceleration in world trade growth. From 2013 onwards, growth in domestic demand and exports should remain close to historical average rates.
Belgian inflation should accelerate considerably in 2011 (3.5%), mainly due to a steep increase in raw material prices. Without new shocks on commodity prices, inflation should stabilise around 2% in the medium term.
Belgian employment coped remarkably well with the crisis. The rise in employment in the enterprise sector in 2010 (+27 000 persons) had already compensated for the decline in 2009. This performance seems to be related mainly to the so-called temporary unemployment system and the further increase in the number of people working in the government-subsidised voucher programme for domestic-type services. From 2011 onwards, employment in the enterprise sector should increase by roughly 46 000 persons per year. The number of unemployed should decline by 8 000 units in 2011 and by 3 000 units in 2012, followed by a strengthening in the annual decline in unemployment of up to 16 000 persons in 2016. The unemployment rate (broad administrative definition) should fall from 12.6% of the labour force in 2010 to 11% at the end of the projection period.
The general government deficit amounted to 4.1% of GDP in 2010 and should shrink to 3.8% of GDP in 2011, taking into account the budget information up to mid-April. Under a constant policy assumption, the public deficit should increase significantly in 2012 (4.4% of GDP) and decline gradually from 2013 onwards to reach 3.6% of GDP in 2016. The deficit reduction path, which aims to achieve a balanced budget in 2015, requires structural consolidation measures amounting to 17 billion euro.
STU 2-11 was finalised on 1 June 2011.
Uitgaande van ervaringen uit het verleden, kwamen nationale en internationale organisaties al snel tot de consensus dat de crisis die in 2008 uitbrak een langdurige impact zou hebben op het outputniveau. Een initiële kwantificering van het potentieel outputverlies voor België dat te wijten is aan de crisis werd voorgesteld in WP 10-9. Deze Working Paper levert een actualisering van die analyse en onderzoekt aan de hand van de opeenvolgende projectieherzieningen van het Federaal Planbureau hoe de perceptie van de crisis over de laatste twee jaren is geëvolueerd en wat de implicaties daarvan zijn op middellange termijn. Het verlies aan potentiële output wordt momenteel geraamd op iets minder dan 3 % en ligt daarmee dicht bij het geschatte verlies voor de OESO-landen.
Samen met het Duitse instituut DIW Berlin nam het Federaal Planbureau deel aan project waarin technische assistentie verleend wordt om de economie van Lesotho – een klein land dat omsloten wordt door Zuid Afrika – op verschillende manieren te modelleren. Deze Working Paper geeft een overzicht van de belangrijkste karakteristieken van het macro-econometrisch model dat ontwikkeld werd in het kader van dit project. Het was vooral de bedoeling een model te bouwen dat complementair is en interageert met de zogenaamde “Financial Programming”, die werd ontwikkeld door andere partners in het project. Daarnaast besteedt deze paper aandacht aan een basisscenario tot en met het begrotingsjaar 2012/13 en een variant waarin de overheidsuitgaven teruggeschroefd worden als reactie op de verwachte daling van de inkomsten uit douanerechten.
Deze Working Paper is enkel beschikbaar in het Engels.
In view of the new round of stability and convergence programmes (SCP) by the EMU member states, the FPB transmitted a medium-term outlook for the Belgian economy to the federal government. In this outlook, the short-term international assumptions are based on the November forecasts of the EC. These assumptions result in a gradual recovery of Belgian GDP in 2010 (0.8%) and 2011 (1.6%), after a decline of 3.1% in 2009. More information on this simulation can be found on pages 5-6.
As world trade appears to recover at a faster pace than expected in the EC outlook, the FPB produced a technical update of the SCP-simulation. This second simulation results in relatively stronger Belgian economic growth in 2010 and 2011 (1.1% and 1.7% respectively). From 2012 to 2014 economic growth is expected to be 2.1% on average, which might not be sufficient to close the output gap by 2014. Comments in the next paragraphs are based on this exercise.
Private demand was heavily affected by the financial and economic crisis. Private consumption suffered from a lack of confidence which brought an important increase along in the savings rate in 2009. In the medium term, consumption growth should gradually recover but remain below 2%. Gross fixed capital formation plummeted in 2009 and is unlikely to recover soon as idle production capacity is still abundant. From 2011 to 2014, average investment growth should amount to 2.1%. Exports declined by more than 10% in 2009, but should recover from 2010 onwards and reach an average growth rate of 4.4% from 2011 to 2014.
As employment typically reacts with a lag to the business cycle, the decrease in employment should even be stronger in 2010 than in 2009, before increasing gradually from 2011 onwards. The (broad administrative) unemployment rate should increase by 2.5 percentage points in 3 years and reach 14.3% in 2011. From 2012 onwards the unemployment rate should diminish somewhat, but total administrative unemployment should still amount to more than 730 000 persons in 2014 (130 000 persons more than in 2008).
Due to the recession the public deficit increased to 5.8% of GDP in 2009. Under an unchanged policy assumption the net public financing requirement should decline by 0.6% of GDP in 2010 and roughly stabilise somewhat below 5.5% in the medium term.
STU 04-09 was finalised on 21 December 2009.
The concepts of potential growth and the output gap are important tools, respectively, for assessing the supply- side capacity of an economy and evaluating the state of the business cycle. They have also become an essential ingredient of the European fiscal surveillance process. In this Working Paper we compare, in the context of the financial crisis, revisions of potential output for Belgium made recently by the Federal Planning Bureau and international organizations. Those comparisons aim at highlighting the uncertainty associated with those revisions as well as having a better understanding of some of the channels through which the crisis may reduce potential output.
De concepten ‘potentiële groei’ en ‘output gap’ vormen belangrijke instrumenten om de conjuncturele positie van een economie en haar productiecapaciteit te evalueren. Het zijn trouwens essentiële bestanddelen geworden van het Europees begrotingstoezicht. De wereldeconomie ondergaat momenteel de zwaarste crisis uit de naoorlogse periode en de onzekerheid over de impact van de crisis op het economisch potentieel is dus enorm. In deze Working Paper worden recente herzieningen van het groeipotentieel van de Belgische economie door het Federaal Planbureau en internationale instellingen met elkaar vergeleken. Met die vergelijking willen we de onzekerheid rond die herzieningen belichten en ook de kanalen waarlangs de crisis de potentiële output kan aantasten, beter begrijpen.
Voor verschillende terugkerende wettelijke opdrachten van het FPB moeten macro-economische langetermijnscenario's voor de Belgische economie worden ontwikkeld. Om de samenhang van die scenario's te bevorderen en ze in te passen binnen een strikt theoretisch kader, was het nodig dat het FPB kon beschikken over een langetermijnmodel waarin de economische groei afhankelijk is van de evolutie van het aanbod van productiefactoren.
Voor de bouw van dat model heeft men zich laten inspireren door gelijkaardige werkzaamheden van het CPB in Nederland. De publicatie geeft een gedetailleerde weergave van de bouw, de kenmerken en de schatting van het model op basis van de gegevens van de Belgische nationale boekhouding. Het model zou bijvoorbeeld bijdragen tot de ontwikkeling van de macro-economische scenario's voor langetermijnvooruitzichten die tot doel hebben de budgettaire impact van de vergrijzing te evalueren.
Every three years, each EU Member State is required to set out its political priorities related to economic growth and job creation in a so-called National Reform Programme (NRP). The 2005-2008 programme prepared by the Belgian authorities proposes six lines of action for boosting growth and employment. For each of these lines of action, one or two quantitative objectives have been set out. In this working paper we compare the main macroeconomic objectives contained in the Belgian NRP with the results of the latest medium-term economic outlook produced by the Federal Planning Bureau. This no-policy-change scenario also serves as a baseline for analysing the effects on the main macroeconomic objectives of the government of a further reduction in social security contributions in order to ease the tax wedge on labour as foreseen in the NRP.
Every three years, each EU member state is required to set out its political priorities related to economic growth and job creation in a so-called National Reform Programme ( NRP ). Gauged by the latest medium-term economic outlook produced by the Federal Planning Bureau, compliance with the main macroeconomic objectives contained in the Belgian NRP will still require sizable efforts, especially regarding the labour market. Furthermore, our analysis shows that reducing social security contributions in order to lower the tax wedge on labour as foreseen in the NRP , is efficient in increasing the employment rate, especially when targeted at low wage earners, but also that such policies have a negative effect on the objectives related to public finances and CO 2 emissions.
Het Federaal Planbureau publiceert al sinds het begin van de jaren tachtig middellangetermijnvooruitzichten voor de Belgische economie. Het bijgevoegde werkdocument geeft een analyse van de projectiefouten voor de belangrijkste macro-economische indicatoren over de periode 1987-2005 en probeert de oorsprong daarvan te identificeren. Bedoeling van een dergelijke analyse is de gebruikers van de vooruitzichten een idee te geven van de omvang van de onzekerheden die dergelijke oefeningen omgeven en bepaalde methodologische zwakheden aan het licht te brengen opdat hieraan kan worden geremedieerd.
The economic outlook for the Belgian economy is published each year by the Federal Planning Bureau in spring and presented to the representatives of the social partners within the Central Economic Council. This baseline is a no-policy-change scenario, notably with regard to fiscal and social policies, that is based upon an international environment founded on projections prepared by international institutions. In this working paper past projection errors are scrutinised to give users a broad idea of the precision of the projections and also to identify possible methodological weaknesses that should be improved.
In the course of 2006, quarterly economic growth in Belgium slowed down in line with the international business cycle from 0.9% in the first quarter to 0.6% in the last quarter. This year, qoq GDP growth should stabilise around 0.5%. On a yearly basis, economic growth should slow down from 3% in 2006 to 2.2% in 2007.
In 2006, economic growth was only supported by domestic demand while net exports contributed negatively to it. In 2007, however, both domestic demand and net exports should support GDP growth. Despite the deceleration in quarterly Belgian export growth due to the slowdown of the euro area and the US economy, annual average export growth should rise to 6.5% in 2007 as it benefits from a considerable carry-over from 2006. After several years of decrease, the current account surplus should rise by 0.4% of GDP in 2007, mainly as a result of the decline in oil prices leading to an improvement in the terms of trade. Domestic demand growth should weaken this year, which is essentially due to the evolution of private consumption and public investment. Private consumption growth should be less buoyant than in 2006 as the personal income tax reform then gave its final boost to real disposable income. Public investment rose markedly last year in view of the local elections in October 2006, but should fall by the same extent in 2007.
After a net gain of about 44,000 persons in 2006, employment is expected to record an average annual rise of 45,600 persons this year. As the number of jobs grows faster than the labour force, the broad administrative unemployment rate is expected to decline from 13.9% in 2006 to 13.5% in 2007. The harmonised Eurostat unemployment rate (based on labour force surveys) should fall from 8.3% in 2006 to 7.9% next year.
This year, the increase in the national index of consumer prices (NICP) should amount to 1.8%, just as in 2006. It should be noted that the inflation picture in 2006 was blurred by the introduction of a new NICP-basket. The rise of the private consumption deflator, which is not affected by this factor, should decline from 2.3% in 2006 to 1.8% in 2007, mainly due to the decrease in oil prices.
This paper describes the operating mode of the two existing Belgian fiscal councils - the High Council of Finance and the National Accounts Institute - as well as their role in the budgetary planning process and emphasizes the part taken by the FPB in producing independent macroeconomic forecasts. In the context of the revised Stability and Growth Pact, lessons drawn from the Belgian experience can certainly be useful for other Member States willing to improve their fiscal institutional settings.
This paper describes the operating mode of the two existing Belgian fiscal councils as well as their role in the budgetary planning process. These institutions, created or reformed in depth in a context of large public deficits and increasing public debt-to-GDP ratios coupled with the regionalization of the Belgian state, are the result of a maturing process. The National Accounts Institute covers the positive side of the budgetary process, while the High Council of Finance deals with the normative side. Concerning the former domain, the creation of an independent institution to provide unbiased forecasts undeniably contributed to the consolidation of public finances in Belgium. In the context of the revised Stability and Growth Pact, lessons drawn from the Belgian experience can certainly be useful for other Member States willing to improve their fiscal institutional settings. Our chief recommendations for making the budgetary process successful are: institutions dealing with positive economics should enjoy a fully independent status but remain public; positive and normative issues should be completely separated from an institutional point of view; and responsibility should be shared between several strong independent institutions so as to minimize political pressure.
HEADLINES BELGIAN ECONOMY - MARCH 2006
In the wake of the economic recovery in Europe, Belgian GDP growth rose gradually from 0.1% in the first quarter to 0.6% in the last quarter of 2005. Quarterly growth should stabilise at 0.6% during the first half of 2006 and remain higher than 0.5% during the second half of the year. On a yearly basis, GDP growth should strengthen from 1.5% last year to 2.2% in 2006.This year, net exports as well as domestic demand should contribute positively to economic growth. Due to the European recovery, Belgian export growth will strengthen to 4.7%. The current account surplus, however, will increase very little as a result of the high oil prices, which will lead to a negative evolution in the terms of trade. Domestic demand will grow at a slower pace as business investment will weaken somewhat after a significant catch-up and some exceptional purchases in 2005. This slow-down will be partially compensated for by stronger public expenditure – in consumption and investment – as well as stronger private consumption. Consumer expenditure should accelerate to 1.6% as household disposable income is underpinned by employment growth and personal income tax cuts.After a net gain of 38,600 persons last year, employment is expected to record an average annual rise of 41,100 persons in 2006. The number of jobs is growing faster than the labour force, which should slightly reduce the unemployment rate (broad administrative statistics) from 14.3% last year to 14.1% in 2006. The ‘harmonised’ unemployment rate (Eurostat definition) should decline from 8.4% last year to 8.3% in 2006.Inflation should fall markedly in 2006 compared to 2005 due to a limited rise in unit wage costs and the fading of the effects of higher oil prices. The inflation picture is somewhat blurred by the persistent deterioration in the terms of trade and by the introduction of a new price index. The private consump-tion deflator should increase by 2.3%, the GDP deflator by 1.9% and the national index of consumer prices by 1.8%.
In 2004, economic growth in Belgium amounted to 2.7% (GDP at constant prices), which is higher than the euro area average due to the strength of Belgian domestic demand. The economic recovery, triggered by an improvement in the international business climate from mid-2003 onwards, resulted in quarter-on-quarter growth rates between 0.7% and 0.8%, but weakened to 0.4% in the last quarter of 2004.
Economic growth should gain momentum during the course of this year, which is mainly due to the quarterly profile of exports. In fact, export growth should temporarily weaken during the first half of this year due to lower foreign demand growth and the appreciation of the euro during the last two quarters of 2004, which hampers competitiveness with respect to the other currency areas. Private con-sumption (+1.8%) should increase at a faster pace than purchasing power (+1.4%) for the third con-secutive year. Stimulated by the ongoing recovery of business profitability, low interest rates and gradually improving demand prospects, real business investment growth should strengthen to 3.3% this year. All in all, GDP growth at constant prices should reach 2.2% in 2005. Inflation should re-main rather stable at 2.0%.
Employment should increase by 34,400 units this year, as compared to 28,600 in 2004. As the labour force should increase at about the same pace in 2005, the unemployment rate should stabilise this year. The employment rate should rise slightly from 61.8% in 2004 to 62.1% in 2005.
Onderhavige studie past in het kader van een terugkerend debat over de economische weerslag van een verschuiving van de fiscale en parafiscale druk met als doel de bevordering van de werkgelegenheid. Zij heeft meer bepaald betrekking op de macro-economische en budgettaire impact op korte en middellange termijn van verschillende formules ter vermindering van de sociale bijdragen (werkgevers of werknemers), enerzijds, en ter verhoging van andere soorten heffingen, anderzijds.
Deze paper beschrijft de modellering van de btw-ontvangsten in het kwartaalmodel Modtrim II. In een eerste hoofdstuk worden de voornaamste kenmerken van het btw-regime en de inningsmodaliteiten in herinnering gebracht. Vervolgens worden het verloop van de impliciete btw-voet en de belangrijkste determinanten onderzocht. Een derde hoofdstuk is gewijd aan de timing en de amplitude van de cycli van de bruto btw-ontvangsten, de restituties en de bijhorende macro-economische grootheden. De eigenlijke modellering, bestaande uit een lange- en kortetermijnvergelijking, wordt voorgesteld in het vierde hoofdstuk, waarna simulaties buiten sample worden becommentarieerd. In het zesde en laatste hoofdstuk wordt aan de hand van een volledige modelsimulatie onderzocht hoe btw-ontvangsten reageren op vraagschokken.
De Wet van 21 december 1994 heeft het Federaal Planbureau, als instelling die deel uitmaakt van het Instituut voor de Nationale Rekeningen, het opstellen van de economische begroting als taak toevertrouwd. Deze paper schetst het insti-tutionele kader waarbinnen de opmaak van de economische begroting gebeurt en geeft een overzicht van het gebruik dat ervan wordt gemaakt. Tevens wordt ingegaan op de gevolgde methodologie en wordt beschreven welke instrumen-ten hiervoor werden ontwikkeld.
Economic activity remained subdued in the euro area in the last quarter of 2002 and early estimates point to a stabilisation in the first quarter of the current year. International organizations are forecasting a gradual but only modest recovery in the course of 2003. In Belgium, GDP growth was higher than in the main neighbouring countries in the last quarter of 2002. This should also be the case in the first quarter of 2003. The FPB leading indicator for Belgium confirms the scenario of a recovery during the course of 2003. Annual GDP growth should nevertheless be only slightly above 1% this year.
Various risks could jeopardise the recovery in the euro zone: the continuing depreciation of the USD, and a slower recovery of confidence due to the situation in the labour market and/or the stock market. The medium-term outlook for Belgium is pointing towards a GDP growth rate of 2.4% during the 2004-08 period, which is slightly higher than potential (2.1%).This favourable development is due to both net exports and domestic demand. Private consumption should become more dynamic during the 2004-2008 period, particularly thanks to the increase in households’ disposable income (especially due to tax reform). Investment growth should attain 3% during the 2004-08 period, mainly reflecting the increase in business investment. Average export growth should be 5.3% during the same period and the contribution of net exports to GDP growth should be 0.3%. Thanks to limited wage and import cost increases and a negative output gap in the first years of the projection, the inflation rate will remain below 2% in the medium term.
The development of employment should reflect the favourable macroeconomic context, the limited increases in wage costs and various policy measures. After stagnating in 2003, about 32,000 jobs should be created every year during the 2004-2008 period (as compared with 43,000 jobs created on average during 1996-2002). Industrial employment should fall by 38,000 persons during the 2003-2008 period and the number of jobs created in market services should exceed 200,000. The unemployment rate (including long term unemployment of older workers) is still increasing in 2003 (from 13.3% to 14.0%), but will subsequently fall to 12.9% in 2008. The proportion of active job seekers within broad unemployment will increase, due to recent policy measures aimed at limiting early retirement.
The public accounts are expected to show a clear deterioration, with a net public administrations borrowing requirement appearing in 2003. Equilibrium is not expected to be reached until the end of the period covered by the forecast.
Since 1994 the Federal Planning Bureau has been using the annual version of the econometric model modtrim as a central tool to produce its short-term macroeconomic forecasts. At the origin of the project, and as its name indicates, this annual version was meant to be short-lived and quickly replaced by a quarterly version. Unfortunately, the lack of quarterly national accounts prevented from doing so for several years. In 1998, the Institute for National Accounts published official quarterly accounts for the first time and the construction of the quarterly version of the model started in Spring 2000. On that occasion, the opportunity was taken to reassess all behavioural equations of the model. The more limited availability of quarterly data, in comparison with annual data, implied that a more aggregated version of the accounting framework of the yearly model had to be constructed.
In October, the FPB updated its medium-term outlook for Belgium until 2007. This projection is pointing towards a GDP growth of 2.5% on average from 2003 to 2007. This development can be largely accounted for by domestic demand, whereas the role of (net) exports is expected to be more limited. Private consumption should be more dynamic during the forecasting period than during the nineties thanks to a favourable development in households’ disposable income (stimulated especially by reductions in personal income tax). The growth in gross fixed capital formation should attain an average of 2.9% during the period 2003-2007, notably reflecting the expansion in business investment. Export growth should be 5.1% on average: the structural loss in export market share should be confirmed and the contribution of net exports to GDP growth is expected to decline.
The inflation rate should be below 2% in the medium term. Assuming no shocks on commodity prices, the main domestic factors behind this moderate inflation are wage increases compatible with productivity gains, cuts in social security contributions and the extension of production capacity.
Employment should show a gradual improvement: an increase of 33,000 jobs on average should be observed during the 2003-2007 period (as compared with an increase of 40,000 jobs, on average, during the 1996-2000 period). However, a large proportion of the labour expansion should be absorbed by an increase in the labour force. Therefore, the unemployment rate in a broad sense should only decrease from 13.5% by mid-2002 to 13.2% in 2007.
Assuming no policy change but taking into account (as far as possible) the measures decided within the framework of the 2003 budget, the financing capacity of public administrations should be close to balance between 2003 and 2006 and a small surplus would be observed in 2007. Taking into account the computed output gap and the resulting cyclical budget component, the structural (cyclically adjusted) balance would be positive but slightly declining from 2002 onwards.
The objective of a positive financing capacity (0.5% of GDP in 2005 as mentioned in the new Stability Program for Belgium) is not expected to be reached without additional budgetary measures. However, the total public debt to GDP ratio should continue its decline, but at a slower pace if compared with the 2001 forecast. The decrease should represent about 21% of GDP between 2001 and 2007.
After an exceptional year in 2000, world trade growth deteriorated sharply in 2001. The collapse of world trade can be explained by the synchronized slackening of the three main economic powers (United States, Japan, and the European Union). The attacks of 11 September and their economic and political impact have, of course, amplified the downturn. The end of destocking and the hesitant recovery, which, according to certain indicators, may be starting in the United States during the first semester of this year, should allow world trade to regain positive growth rates, although a stronger recovery should not be expected before the second half of 2002.
The Belgian economy was severely affected by the slowdown in world trade. On annual average, GDP should have grown by about 1.0% in 2001. In 2002 GDP should record an almost identical average annual increase, i.e. 0.9%. The composition and dynamics should, however, be quite different. After a first quarter marked by the impact of the bankruptcy of SABENA, real GDP should grow at positive qoq rates in a range between 0.5 and 1%. The economic upturn should only have a positive impact on employment by the end of the year. This year, consumer price inflation should fall below 2%. It seems that lower imported inflation is finally beginning to be passed on to the underlying inflation.
Our forecast is counting on a gradual recovery in world trade, which should regain its full dynamics by the end of the year. We assume that the positive impact on economic recovery will mainly be observed in 2003. A strong recovery earlier this year would of course have a positive impact on growth in Europe and in Belgium as long as it does not give rise to an increase in oil prices.
Sustained economic growth in Belgium in 1998 was supported by rapidly growing private consumption and investment. In contrast, the contribution of trade to real economic growth was negative in 1998. Nevertheless, a strong increase in terms of trade, due to the low prices of raw materials, allowed trade still to make a positive contribution towards growth in nominal terms.
Export performance remains the key question for 1999: the deterioration of our export markets led to negative growth in Belgian exports in 1998Q4 (t/t-4) and the timing and strength of a recovery remain uncertain. International organisations are forecasting a clear upturn in world trade in mid-1999. On the basis of this scenario, the FPB is forecasting economic growth in Belgium of 2% in 1999.
So far, however, leading indicators suggest that the upturn in exports in 1999 could be weaker than expected. The Balkan crisis is also having a negative impact on growth prospects. On the other hand, the recent fall in interest and exchange rates in the euro area does improve prospects for 1999.
Domestic demand is not expected to be as buoyant as in 1998, and it should continue to drive growth in 1999. With a 1% increase in employment, consumer confidence will remain high: private consumption growth should be around 2%. Inflation remains at around 1%. The general government borrowing requirement should be less than 1% of GDP, due to the low level of interest rates.
The medium-term outlook for Belgium points to an average growth rate of GDP of 2.5% per year during the 2000-2004 period in an “unchanged policy” scenario. Gross nominal wages are expected to be broadly in line with nominal labour costs in the neighbouring countries. Planned cuts in non-wage costs should therefore lead to enhanced competitiveness. Nonetheless, the slightly accelerated pace of inflation in Europe should cause domestic inflation to rise to 1.6%. The average rate of growth of employment, strongly supported by active labour market policy measures, is estimated at around 0.9% per year in average, leading to a drop in unemployment.
Based on this scenario, the general government financing capacity should become positive from 2001 onward. The “budgetary margins”, which will cumulatively reach 1.7% of GDP in 2004, will probably be used to decrease the tax burden or/and increase expenditure: this “changed policy” scenario implies stronger macroeconomic performance than the “unchanged policy” scenario.
Federaal Planbureau
