Nieuws
Perscommuniqués
Colloquium
Laatste 5 gegevensbanken
De instelling
Het Federaal Planbureau (FPB) is een onafhankelijke instelling van openbaar nut. Het maakt studies en vooruitzichten over economische, sociale en milieubeleidskwesties. Ook wordt de integratie van die beleidskwesties in een context van duurzame ontwikkeling bestudeerd.
Het aantal inwoners blijft in België de komende jaren stijgen, met jaarlijks gemiddeld 25 000 bijkomende inwoners tot 2070 (een stijging van 10% tussen 2023 en 2070). Op regionaal vlak lopen de evoluties uiteen. De bevolking van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest daalt tussen 2023 en 2070 met 4%. In Wallonië is de bevolkingsgroei tussen 2023 en 2070 met 2% erg laag; met een negatieve groei vanaf het einde van de jaren 2040. In het Vlaams Gewest blijft deze groei dynamischer en stijgt het aantal inwoners met 17% tegen 2070.
In het kader van de doorrekeningsoefening wordt de impact op de verdeling van het beschikbaar inkomen berekend van een aantal beleidsmaatregelen die worden voorgesteld door politieke partijen. Voor deze oefening wordt gebruik gemaakt van administratieve microgegevens. Deze aanpak laat toe om de impact van de bestudeerde maatregelen te verbijzonderen naar individuele en huishoudkarakteristieken. De beleidsmaatregelen waarvan de impact op de verdeling van het beschikbaar inkomen wordt doorgerekend zijn maatregelen die zich situeren binnen het domein van de sociale zekerheid en sociale bijstand, aangevuld met de regelgeving inzake kinderbijslag, de bijdrageregels die toegepast worden op deze uitkeringen en de regels inzake personenbelasting. Het instrument dat voor deze berekeningen wordt ingezet is het microsimulatiemodel EXPEDITION. De voorliggende nota beschrijft de belangrijkste eigenschappen van het model EXPEDITION en illustreert de werking van het model op basis van twee simulaties.
Volgens de nieuwe demografische vooruitzichten is de toename van het aantal inwoners in België in 2022 uitzonderlijk hoog (+104 000 inwoners). Op lange termijn is de toename echter minder dynamisch dan de afgelopen dertig jaar. De groei van de Vlaamse bevolking zal relatief vergelijkbaar blijven met die van de afgelopen decennia. In Wallonië valt de bevolkingsgroei beduidend lager dan voorheen. In Brussel zal de bevolking in projectie nog nauwelijks aangroeien.
In België zijn op 20 mei 2022 bijna 43 000 aanvragen voor tijdelijke bescherming geregistreerd sinds het begin van de oorlog in Oekraïne. Het is dan ook vrijwel zeker dat deze toestroom van vluchtelingen een impact zal hebben op de bevolkingsgroei in 2022. Het Federaal Planbureau heeft zijn demografische projectie van februari geactualiseerd in voorbereiding van de economische vooruitzichten die 17 juni zullen worden gepubliceerd. Deze herziening gaat uit van 83 000 vluchtelingen uit Oekraïne in 2022. In een context die onzeker blijft, wordt de verwachte groei voor 2022 geraamd op 133 000 inwoners in plaats van de 50 000 in de vorige oefening. Gezien de tijdelijke beschermingsstatus van deze migranten, waardoor ze een verblijfsvergunning voor beperkte tijd krijgen, wordt er in het scenario van uitgegaan dat 80 % van deze migranten België zal verlaten in de periode 2023-2024. Er is dus geen impact op de bevolkingsgroei op lange termijn.
De coronacrisis heeft een impact gehad op de demografische groei van België in 2020, maar minder dan verwacht in de Vooruitzichten van vorig jaar. De internationale migratie is slechts in beperkte mate beïnvloed door de beperkingen op internationale verplaatsingen. Nu deze beperkingen grotendeels zijn opgeheven, zou de pandemie niet langer de migratiestromen beïnvloeden. Tijdens de eerste lockdown in 2020 is het aantal concepties gedaald (weinig geboorten 9 maanden later), terwijl er aan het einde van deze eerste lockdown een tijdelijk herstel is, met een stijging van het aantal geboorten in maart-april 2021. Meer in het algemeen wordt niet verwacht dat de coronacrisis een impact zal hebben op de onderliggende trends inzake vruchtbaarheid, sterfte en migratie, en bijgevolg ook niet op de demografische groei op lange termijn.
Nieuwe bevolkingsgegevens naar herkomst van Statbel stelden het FPB in staat om de vruchtbaarheid naar herkomst te berekenen en de geboorten naar herkomst van de moeder voor te stellen. In 2020 bedroeg het gemiddeld aantal kinderen per vrouw in België 1,54. Voor Belgische vrouwen met een Belgische achtergrond was dit 1,38, voor Belgische vrouwen met een buitenlandse achtergrond 1,58 en voor vrouwen met een buitenlandse nationaliteit 2,05. Van de kinderen geboren in 2020 had 52,3 % een Belgische moeder met Belgische achtergrond, 22,8 % een Belgische moeder met een buitenlandse achtergrond en 24,9 % een moeder met een buitenlandse nationaliteit.
Deze Working paper plaatst de beleidskeuzes die gemaakt zijn bij de regionale hervormingen van de kinderbijslag in perspectief. Met behulp van het microsimulatiemodel EXPEDITION worden de verwachte directe effecten van die hervormingen op de kinderbijslaguitgaven en de inkomensverdeling in kaart gebracht. Bijzondere aandacht gaat hierbij uit naar de effecten op het gesimuleerd armoederisico bij (gezinnen met) kinderen, aangezien dit een gedeelde bezorgdheid was bij de hervormingen in de verschillende regio’s.
In het kader van de doorrekeningsoefening wordt de impact van een aantal beleidsmaatregelen, voorgesteld door de politieke partijen, op het beschikbaar inkomen berekend met behulp van administratieve microgegevens. Deze aanpak laat toe om de impact van de bestudeerde maatregelen te verbijzonderen naar individuele en huishoudkarakteristieken. De beleidsmaatregelen waarvan de impact op het beschikbaar inkomen wordt doorgerekend zijn maatregelen die zich situeren binnen het domein van de sociale zekerheid en sociale bijstand, aangevuld met de regelgeving inzake kinderbijslag, de bijdrage- en inhoudingsregels die toegepast worden op deze uitkeringen en de regels inzake personenbelasting. Het instrument dat voor deze berekeningen wordt ingezet is het microsimulatiemodel EXPEDITION. De voorliggende nota beschrijft de belangrijkste eigenschappen van het model EXPEDITION en illustreert de werking van het model op basis van twee simulaties.
Federaal Planbureau
