JEL-classificatie

Beschrijving en gebruik van het model EXPEDITION [06/02/2024]

In het kader van de doorrekeningsoefening wordt de impact op de verdeling van het beschikbaar inkomen berekend van een aantal beleidsmaatregelen die worden voorgesteld door politieke partijen. Voor deze oefening wordt gebruik gemaakt van administratieve microgegevens. Deze aanpak laat toe om de impact van de bestudeerde maatregelen te verbijzonderen naar individuele en huishoudkarakteristieken. De beleidsmaatregelen waarvan de impact op de verdeling van het beschikbaar inkomen wordt doorgerekend zijn maatregelen die zich situeren binnen het domein van de sociale zekerheid en sociale bijstand, aangevuld met de regelgeving inzake kinderbijslag, de bijdrageregels die toegepast worden op deze uitkeringen en de regels inzake personen­belasting. Het instrument dat voor deze berekeningen wordt ingezet is het microsimulatiemodel EXPEDITION. De voorliggende nota beschrijft de belangrijkste eigenschappen van het model EXPEDITION en illustreert de werking van het model op basis van twee simulaties.

Berekening van de budgettaire impact van een belasting op grote vermogens vóór macro-economische effecten [06/02/2024]

In het kader van de doorrekening van de verkiezingsprogramma's anticipeert het Federaal Planbureau op voorstellen van politieke partijen voor de invoering van een belasting op grote vermogens. Het doel van dit document is om de methode toe te lichten die is gebruikt om de budgettaire impuls ervan te schatten. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van gegevens uit de enquête naar het financiële gedrag van de gezinnen van de Nationale Bank van België. We ontwikkelen de methode om de ontvangsten te schatten met of zonder de mogelijkheid van gedragsreacties van belastingplichtigen. Om potentiële gedragsreacties te integreren, analyseren we twee mogelijkheden: de bunching-methode en de integratie van in het buitenland geschatte elasticiteiten van het nettovermogen. De resultaten tonen dat we alleen de tweede methode zullen behouden in DC2024. Daarnaast bevat dit document een overzicht van de literatuur over de effecten van de belasting op macro-economische indicatoren – relevante literatuur om de integratie van de belasting in de HERMES- en QUEST-modellen te begrijpen.

Studie over de belasting op grote vermogens [13/11/2023]

Het idee van een belasting op grote vermogens duikt weer op in België. Dit in tegenstelling tot de trend die de afgelopen jaren elders is waargenomen: in 1990 pasten 12 OESO-landen deze belasting toe, sinds 2018 zijn dat er nog slechts 3. Een dergelijke belasting roept een reeks vragen op. In opdracht van het Federaal Planbureau heeft de ULB een studie over deze belasting - de netto vermogensbelasting (NVB) - uitgevoerd om de aard ervan te beschrijven en de uitdagingen beter te begrijpen.

Middellange-termijn projecties van indicatoren van armoede en sociale uitsluiting, gebaseerd op de EU-SILC [28/02/2019]

Het Federaal Planbureau ontwikkelde binnen het Nowcasting project een dynamisch microsimulatie-model voor nowcasting en middellange-termijn projecties (tot 2020) van indicatoren van armoede en sociale uitsluiting. De conclusies van dit project zijn de volgende: ten eerste is gebleken dat het produceren van nowcasting en middellange-termijn projecties mogelijk is met een dynamisch microsimulatiemodel. Ten tweede suggereren de voorlopige resultaten dat het algemene armoederisico ruwweg stabiel zou blijven, waarbij het voor de 65+ zou afnemen terwijl het voor de actieve bevolking licht zou toenemen. Ten derde zou de algemene inkomensongelijkheid niet verder toenemen maar zich stabiliseren. Tenslotte, de VLWI zou verder afnemen, vooral onder invloed van de toenemende activiteitsgraad onder de bevolking op actieve leeftijd. 

De economische impact van een btw-verhoging op voeding en op alcoholvrije dranken [30/09/2016]

Op vraag van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven heeft het Federaal Planbureau de impact onderzocht van een btw-verhoging op voeding en op alcoholvrije dranken. Dit rapport vat, op basis van een simulatie met het HERMES-model, de voornaamste macro-economische, sectorale en budgettaire resultaten samen van een verhoging van de btw-voet op beide consumptiecategorieën van 6 % tot 7 %. Aangezien de maatregel in deze simulatie niet gecompenseerd wordt door een equivalente vermindering van andere heffingen, ligt het voor de hand dat de maatregel ongunstig is voor de economische activiteit en de werkgelegenheid, maar de overheidsfinanciën ten goede komt. De budgettaire winst wordt op middellange termijn evenwel beperkt door afgeleide effecten, waardoor een belangrijk deel van de meeropbrengst gecompenseerd wordt door bijkomende overheidsuitgaven.

Coût budgétaire et effet sur la pension moyenne des mesures récentes dans le régime des travailleurs indépendants - Une analyse réalisée par une version adaptée de MoSES [11/03/2008]

De pensioenbonus in de werknemersregeling: simulatie met het model MEP [15/11/2006]

In de loop van 2005 stelde de federale regering het Generatiepact voor. De invoering van een pensioenbonus is een centrale maatregel uit dat pakket. In deze Working Paper wordt nagegaan wat de mogelijke effecten zijn van die pensioenbonus op het arbeidsaanbod van mannelijke en vrouwelijke arbeiders en bedienden. Dat gebeurt door het effect van de maatre-gel te simuleren in het Micro-Economisch Pensioenmodel MEP. Het invoeren van de pensioen-bonus zal leiden tot een daling van de impliciete kosten van het uitstellen van het pensioen.

Hierbij dienen echter enkele kanttekeningen gemaakt te worden. Ten eerste wordt het effect van die bonus voor een deel wegbelast, en ten tweede lijkt dat effect voor vrouwen sterker te zijn dan voor mannen, en ook sterker voor arbeiders dan bedienden.