De Belgische economische groei zou uitkomen op 1,2% in 2016 (11/02/2016)

Een licht hogere economische groei in de eurozone

De groei van de wereldeconomie vertraagde in 2015 als gevolg van de afkoeling van de Chinese economie en van de ongunstige impact van de sterke daling van de grondstoffenprijzen op andere opkomende economieën zoals Rusland en Brazilië. Tegen die achtergrond zou de wereldwijde groei in 2016 nauwelijks aantrekken, al zou de groei in de geavanceerde economieën voor het derde jaar op rij aan kracht winnen. De Amerikaanse economie zou haar groeitempo handhaven op 2,4%, terwijl de bbp-groei in de eurozone zou uitkomen op 1,7% (t.o.v. 1,5% in 2015). De economische activiteit in de eurozone wordt ondersteund door de daling van de energieprijzen en door een soepel monetair beleid, wat zich vertaalt in lage rentevoeten en een gedaalde wisselkoers van de euro.

De belangrijkste onzekerheden omtrent dit internationaal scenario betreffen het risico op een harde landing van de Chinese economie, de impact van de geleidelijke normalisering van het Amerikaans monetair beleid (wat tot een bijkomende kapitaalvlucht uit de opkomende economieën kan leiden) en de evolutie van de grondstoffenprijzen, in het bijzonder die van ruwe olie.

De groei van de Belgische economie blijft relatief stabiel

De Belgische economie groeide in 2015 met 1,4% net iets sterker dan in 2014, dankzij een dynamische particuliere consumptie. De uitvoergroei zou in 2016 verstevigen, maar door de tragere consumptiegroei van de particulieren en van de overheid zou de bbp-groei
beperkt blijven tot 1,2%.

De groei van de buitenlandse afzetmarkten van België zou in 2016 nauwelijks aantrekken. Niettemin doen de gunstige ontwikkeling van de binnenlandse kosten, die een rechtstreeks gevolg is van de maatregelen gericht op het beperken van de arbeidskosten, en de eurodepreciatie de uitvoergroei aantrekken van 3,5% in 2015 tot 4,1% in 2016. De netto-uitvoer zou dit jaar een positieve bijdrage leveren tot de economische groei. Samen met de lagere olieprijzen leidt dat tot een groter overschot op de lopende rekening van de betalingsbalans.

De ontwikkeling van het reëel beschikbaar gezinsinkomen wordt net als vorig jaar ondersteund door de werkgelegenheidscreatie en tegelijkertijd afgeremd door het beleid van loonmatiging. De beperkte inflatie (vooral door de lagere energieprijzen) zorgde ervoor dat het reëel beschikbaar inkomen, ondanks de indexsprong, toch nog met 0,9% toenam in 2015. De koopkrachtstijging zou dit jaar 0,8% bedragen. Een aantal maatregelen heeft een gunstig koopkrachteffect, maar dat wordt deels afgezwakt door o.m. de btw-verhoging op elektriciteit voor huishoudelijk gebruik en de stijging van andere indirecte belastingen. De spaarquote van de gezinnen bevindt zich op een historisch laag niveau, maar zou door de verbeterde situatie op de arbeidsmarkt nog een lichte daling laten optekenen. Niettemin zou de particuliere consumptie dit jaar minder sterk toenemen (0,9% in volumetermen) dan in 2015 (1,3%).

De koopkrachtstijging en de lage hypothecaire rente laten een bescheiden herstel toe van de investeringen in woongebouwen met 0,8%, na een stabilisering in 2015. De bedrijfsinvesteringen zouden dit jaar met 1% dalen, maar dat groeicijfer wordt vertekend door de aankoop van een belangrijk patent in 2015 (een investering die ingevoerd werd en bijgevolg geen impact had op de economische groei). Gezuiverd voor die uitzonderlijke transactie, zouden de investeringen van de ondernemingen dit jaar met 2,8% stijgen, daarbij ondersteund door een toename van de rendabiliteit en van de industriële capaciteitsbezettingsgraad.

De volumegroei van de overheidsconsumptie zou dit jaar slechts 0,1% bedragen. De overheidsinvesteringen kenden in 2015 een sterke volumegroei (7,8%) die in belangrijke mate toe te schrijven was aan scholenbouw. In 2016 zouden de totale overheidsinvesteringen een volumegroei van 2,5% laten optekenen.

De werkgelegenheidscreatie wordt ondersteund door de daling van de loonkosten

De economische groei resulteerde vorig jaar in een werkgelegenheidstoename van naar schatting 0,8% (een nettotoename van 36 800 banen). De werkgelegenheid wordt dit jaar gunstig beïnvloed door de bijkomende maatregelen ter beperking van de arbeidskosten. In vergelijking met de septembervooruitzichten wordt de neerwaartse herziening van de volumegroei van de toegevoegde waarde in de marktsector in 2016 (van 1,4% tot 1,1%) bijna volledig gecompenseerd door een toename van de arbeidsintensiteit, waardoor de werkgelegenheidsvooruitzichten voor dat segment (loontrekkenden en zelfstandigen) nauwelijks verslechteren. De werkgelegenheid bij de overheid zou daarentegen voor het tweede jaar op rij krimpen. In totaal zou de werkgelegenheid in 2016 met 0,7% toenemen (een nettotoename van 30 000 banen).

Gegeven de verdere toename van de beroepsbevolking, zou het aantal werklozen (met inbegrip van de niet-werkzoekende uitkeringsgerechtigde volledig werklozen) in 2015 en 2016 in totaal met 34 000 personen afnemen. De geharmoniseerde Eurostat-werkloosheidsgraad zou dalen van 8,3% in 2015 tot 7,9% in 2016.

De inflatie herneemt tot 1,4% in 2016

De Belgische inflatie, gemeten aan de hand van het nationaal indexcijfer van de consumptieprijzen, zou dit jaar aantrekken tot 1,4% (t.o.v. 0,6% in 2015). In beide jaren zorgt de daling van de olieprijs ervoor dat de totale inflatie beperkter blijft dan de inflatie zonder energieproducten. De hogere inflatie in 2016 is in belangrijke mate toe te schrijven aan de verhoging van de accijnzen op o.a. alcoholische dranken en diesel en aan maatregelen die de elektriciteitsfactuur doen oplopen, zoals de btw-verhoging tot 21% en de afschaffing van de gratis kWh voor de Vlaamse gezinnen.

De gezondheidsindex, die niet beïnvloed wordt door het prijsverloop van o.m. benzine en diesel, zou toenemen van 1% in 2015 tot 1,6% in 2016. De volgende overschrijding van de spilindex (momenteel 101,02) door de afgevlakte gezondheidsindex zou plaatsvinden in juli 2016.