De Belgische economische groei zou uitkomen op 1,4 % in 2014 (12/02/2014)

De economie van de eurozone is aan de beterhand ...

De economie van de eurozone kwam in het tweede kwartaal van 2013 uit de recessie en boekt sindsdien een licht positieve groei. Op jaarbasis zou het bbp van de eurozone in 2013 nog gedaald zijn met 0,4 %, maar in 2014 een groei van 1 % laten optekenen tegen de achtergrond van een aantrekkende groei van de wereldeconomie. De herneming doet zich voor in bijna alle eurolanden, maar de groeiprestaties blijven erg uiteenlopend aangezien een aantal lidstaten nog steeds kampt met hoge schulden (zowel de overheid als de privésector), kredietschaarste en hoge werkloosheid. Niettemin zou het begrotingsbeleid van de nationele overheden in 2014 minder op de economische activiteit wegen dan in voorgaande jaren en is het vertrouwen van de producenten en de consumenten toegenomen, wat zich weerspiegelt in een gunstige ontwikkeling van diverse indicatoren.

Het scenario van een bescheiden wereldwijde herneming is in lijn met recente vooruitzichten van internationale instellingen, maar wordt algemeen nog als kwetsbaar beschouwd. Onrust op de internationale financiële markten kan de eurocrisis opnieuw doen oplaaien. Die spanningen kunnen bijvoorbeeld veroorzaakt worden door nieuwe bezorgdheid over de Europese bankensector of door forse rentestijgingen indien het expansief monetair beleid in de geavanceerde economieën teruggeschroefd wordt. Het perspectief op een normalisering van het monetair beleid doet momenteel reeds veel kapitaal wegvloeien uit de opkomende economieën, wat de onzekerheid over hun groeivooruitzichten (en bijgevolg die van de wereldeconomie) verhoogt.

... waardoor de Belgische economie zich verder herstelt

Na enkele kwartalen van negatieve groei zette de Belgische economie in het tweede kwartaal van 2013 een herstelbeweging in (0,2 % op kwartaalbasis) dankzij een herneming van de uitvoer. De bbp-groei trok in de tweede jaarhelft verder aan tot gemiddeld 0,3 % per kwartaal, dit tegen de achtergrond van een verdere Europese conjunctuuropleving. Door een ongunstig startpunt bleef de jaargroei van het Belgisch bbp evenwel beperkt tot 0,2 %. In 2014 trekt de uitvoergroei verder aan en herneemt de binnenlandse vraag, wat resulteert in een bbp-groei van 1,4 %.

De voorbije twee jaar bleef de Belgische uitvoergroei beperkt (1,8 % en 1,9 %) door de negatieve economische groei in de eurozone en de vertraging van de wereldeconomie. In 2014 zou de uitvoergroei aantrekken tot 3 % in het zog van de groeiversnelling van de buitenlandse afzetmarkten. De netto-uitvoer zou dit jaar een bijdrage van 0,2 procentpunt leveren tot de economische groei. Samen met de lagere olieprijzen (-5,4 % uitgedrukt in euro), die ervoor zorgen dat de invoerprijzen een lagere groei kennen dan de uitvoerprijzen, leidt dat tot een daling van het tekort op de lopende rekening van de betalingsbalans.

De particuliere consumptie daalde met 0,3 % in 2012 ondanks een stijging van het reëel beschikbaar inkomen. De terugval van het consumentenvertrouwen (als gevolg van de verslechterde situatie op de arbeidsmarkt) deed de spaarquote van de gezinnen immers
toenemen. Dankzij het herstel van het consumentenvertrouwen zou de particuliere consumptie in 2013 en 2014 meer in lijn met het beschikbaar inkomen evolueren, waardoor de spaarquote zich nagenoeg stabiliseert. Dit jaar zou de groei van de koopkracht versnellen tot 1,5 % dankzij de aantrekkende werkgelegenheid en een (in vergelijking met 2013) aanzienlijk tragere groei van het totaalbedrag aan betaalde personenbelastingen. Dat laatste is het gevolg van een aantal fiscale maatregelen en van relatief meer terugbetalingen (bij inkohiering) in 2014. Al bij al zouden de consumptieve bestedingen van de gezinnen in 2014 toenemen met 1,3 %. Het toenemende consumentenvertrouwen en de stijging van het beschikbaar inkomen van de gezinnen maken ook een
voorzichtig herstel van de bouwinvesteringen mogelijk. Op jaarbasis zouden de investeringen van de gezinnen toenemen met 0,8 %, na een daling van 3,9 % in 2013.

De bedrijfsinvesteringen hebben zich enigszins hersteld in de loop van 2013, maar niet voldoende om de terugval in de loop van 2012 te compenseren. Het aantrekken van het ondernemersvertrouwen (o.a. dankzij verbeterde afzetperspectieven) en een oplopende industriële capaciteitsbezettingsgraad, die zich nu opnieuw in de buurt van zijn historisch gemiddelde situeert, doen de behoefte aan uitbreidingsinvesteringen toenemen. Bovendien zijn de kredietvoorwaarden voor bedrijven nog steeds gunstig. De bedrijfsinvesteringen zouden in 2014 met 2,5 % toenemen, na een krimp van 0,5 % in 2013.

Rekening houdend met alle genomen maatregelen zou de jaarlijkse volumegroei van de overheidsconsumptie in 2014 uitkomen op 0,8 % na 0,4 % vorig jaar. Het groeipad van de overheidsinvesteringen wordt in belangrijke mate bepaald door infrastructuurwerken van de lokale overheid. Na de forse toename in 2011-2012, zouden de overheidsinvesteringen in 2013 gedaald zijn met 5,5 % en in 2014 verder afnemen met 6,4 %.

De werkgelegenheid trekt aan, maar de werkloosheidsgraad stijgt nog licht

De binnenlandse werkgelegenheid daalde sterk in de eerste helft van 2013. Sinds midden 2013 neemt het aantal jobs weer toe en in de loop van dit jaar zou de werkgelegenheid verder aantrekken in het zog van de verbeterende conjunctuur. Op jaarbasis zou de werkgelegenheid met ruim 11 000 personen zijn gedaald in 2013, terwijl er in 2014 13 000 arbeidsplaatsen zouden bijkomen.

Die toename is echter onvoldoende om de verdere stijging van de beroepsbevolking volledig op te vangen. De werkloosheidsgraad (administratief concept FPB) zou daardoor licht oplopen van 12,4 % tot 12,6 % in 2014, terwijl de geharmoniseerde Eurostat-werkloosheidsgraad (berekend op basis van de arbeidskrachtenenquête) ongeveer stabiel zou blijven op 8,4 %.

De inflatie neemt af tot minder dan 1 %

De Belgische inflatie, gemeten aan de hand van het nationaal indexcijfer van de consumptieprijzen, daalde van 2,8 % in 2012 tot 1,1 % in 2013 en zou verder afkoelen tot 0,8 % in 2014. Die vertraging is in belangrijke mate toe te schrijven aan een vertraging van de onderliggende inflatie en een daling van de energieprijzen. Die daling is zowel het gevolg van de prijsnoteringen op de internationale markten als van de toegenomen concurrentie op de markt voor aardgas en elektriciteit. In 2014 wordt de daling van de energieprijzen bovendien versterkt door de verlaging van de btw-voet op elektriciteit van 21 % tot 6 % vanaf april 2014.

De groei van de gezondheidsindex, die niet beïnvloed wordt door het prijsverloop van benzine en diesel, kent een iets minder uitgesproken vertraging, nl. van 2,6 % in 2012 tot 1,2 % vorig jaar en tot 0,9 % in 2014. De huidige spilindex voor de overheidswedden en sociale uitkeringen (101,02) zou overschreden worden in december 2014.